Update 11: In de voetsporen van David Attenborough

De wens om naar Papua te gaan, op zoek naar Birds of Paradise bestond al sinds het zien van de BBC documentaire Life of Birds, velen jaren geleden. Een belangrijke lokale man achter deze documentaire is Zeth Wonggor, de beste en inmiddels meest bekende vogelgids van West Papua, die ons met een mooie lach begroet als we aankomen in Manokwari. ‘s Avonds, als we na 3 uur rijden de bergen in zijn aangekomen bij de homestay vertelt hij ons zijn verhaal.

Begin jaren 90 was Zeth een jager die er dagelijks op uit trok met een katapult om vogels te jagen voor het vlees. Duiven waren favoriet maar ook de Birds of Paradise waren gegeven hun grootte zeer de moeite waard. Op een dag wordt er op zijn deur geklopt en hoort hij iemand zijn naam roepen. Als hij open doet valt zijn mond open als hij voor het eerst van zijn leven oog in oog staat met een blanke. De blanke legt in gebrekkig Bahasa uit dat hij geïnteresseerd is in vogels en eenmaal binnen bekijkt hij vol bewondering het huis van Zeth dat vol hangt met alle staarten van vogelsoorten die hij heeft verzameld. De volgende dag trekken ze samen het bos in. Terwijl Zeth denkt dat het fototoestel een geavanceerd wapen is om mee te jagen is hij aan het einde van de dag compleet in verwarring als ze met lege handen thuis komen en hij toch geld krijgt. Deze dag blijkt het begin van een nieuw leven als er in de periode daarna meer en meer bezoekers komen en hij het jagen inruilt voor het laten zien van vogels. Een paar jaar later met de komst van David Attenborough plus volledige filmcrew wordt zijn dorp definitief op de kaart gezet, en inmiddels 25 jaar later runt Zeth een eco village plus verschillende kampen waar de ene na de andere groep komt voor de vogels en het hele dorp mee profiteert.

Maar liefst 8 Birds of Paradise plus vele andere vogels zijn er op loopafstand van het dorp te vinden. De meeste Bird of Paradise zijn vooral zo uniek vanwege hun balts waarbij ze het kleurige verenkleed kunnen omtoveren tot bizarre vormen en dansen om belangstellende vrouwtjes te verleiden. Dat unieke moment zien is alleen heel lastig en vergt heel veel geduld. Gedurende ons bezoek brengen we dan ook bijna 20 uur door in camouflage hutjes, doodstil zittend in afwachting van een mogelijk vogel.

Bij de Western Parotia hebben we na 2 keer 2,5 uur wachten geluk en zien we het mannetje zijn ballerina dans uitvoeren, een magisch moment. (Klik hier voor een filmpje van hoe dit er uit ziet).

Ook de Black Sicklebill, een prachtige zwart met blauwe vogel van meer dan een meter lang van kop tot staart, laat in de ochtendschemer zijn performance zien (klik hier). Voor de Superb en de Magnificent Bird of Paradise nemen we genoegen met een mooie waarneming van de vogel maar helaas zonder balts (vooral Superb hadden we graag baltsend gezien, zie hier). Ons respect voor de documentaire makers, die vaak weken achtereen in dit soort hutjes van palmbladen doorbrengen voor dat ene unieke moment, is in ieder geval flink toegenomen.

Een ander hoogtepunt van ons verblijf is de Vogelkop Bowerbird. Bij deze vogel is niet zijn kleed of balts uniek maar verleidt hij de vrouwtjes met het bouwen van een soort museum; zijn “bower”. Op verschillende plekken in het bos komen we deze indrukwekkende bouwwerken tegen, waarbij elke bower weer uniek is en de persoonlijke voorkeuren van de vogel laat zien.

Zo is de ene Bowerbird duidelijk fan van blauwe bessen en zwarte keverschildjes, terwijl de ander een een compositie van houtskool, groene vruchten en oranje bloempjes heeft gemaakt. Helaas is plastic vaak ook een geliefd object en zien we veel doppen, blikjes en stukken tentzeil.

Deze week was een heerlijke laatste stop in de West Papua trip, en heel gaaf om met de vogelkennis en ervaring van Zeth op pad te zijn.

Na 7 dagen is het tijd om weer terug te rijden naar Manokwari voor de vlucht naar Jakarta. Hier scheiden onze wegen; wij reizen door naar Singapore in het noorden, Bas vliegt naar het oosten met bestemming Los Angelos en Marten, Viv en Sjoerd naar het westen terug naar Amsterdam. Het was een super mooie trip samen!

Voor ons wachten na een korte break in Singapore nog meer Birds of Paradise maar nu aan de oostkant van Papua in PNG.