De Darien provincie van Panama ligt in het meest oostelijke deel van het land en bestaat voor het grootste deel uit ongerepte laaglandbossen met een aantal bergruggen. Dit gebied is zo ontoegankelijk dat er geen wegen doorheen lopen en de Panamerican Highway hier zijn enige onderbreking heeft tussen Alaska en Patagonië.

De belangrijkste reden dat we de Darien in onze wereldreis hebben opgenomen is dat het een van de beste plekken is om Harpy Eagle te zien, een enorme roofvogel met gigantische klauwen die gemaakt zijn om apen uit de bomen te grijpen. Momenteel is er een actief nest bekend waardoor de kansen op het zien van de Harpy praktisch gegarandeerd zijn. Met een lokale gids regelen we een 7 daagse expeditie om op zoek te gaan naar de Harpy en de verdere endemen van de Pirre bergketen.

Na een boottocht vanaf het eind van de asfaltweg, een stuk met een jeep en een stuk lopen kamperen we de eerste nacht in het Nationale Park. Uit voorzorg zetten we ons tentje onder een overkapping maar de gigantische onweersbui van de avond ervoor blijft uit (april is hier de start van het regenseizoen dus elke dag weer hopen dat het droog blijft!). Die middag zien we als voorproefje al een Crested Eagle op een nest, het kleinere broertje van de Harpy.

De volgende ochtend is het zo ver en gaan we in de schemer op weg naar het nest. Harpy’s gebruiken hiervoor altijd hoge bomen met een grote vork in de takken, en als we aankomen is het meteen duidelijk dat ze hier zo’n mooie boom gevonden hebben. Met het blote oog zien we de jonge vogel zitten; een baby Harpy van nu bijna 6 maanden oud die nog niet kan vliegen maar wel al indrukkend groot is.

Het wachten is nu op een van ouders die om de zoveel tijd een vers gevangen aap of luiaard komen brengen. De uren verstrijken, de schaduwen worden eerst korten en dan weer langer terwijl we naar de boom blijven turen. Chiggers, mieren en teken komen af en toe aan ons knabbelen terwijl het zweet in straaltjes van ons afloopt maar nog altijd zit daar alleen de jonge Harpy die af en toe zich uitrekt en een eerste vliegsprongetje oefent.

Na 10 uur wachten wordt ons geduld dan toch beloond als een prachtige adult op het nest land met een aap in z’n klauwen! De anderhalf uur daarna kunnen we door de telescoop van dichtbij meemaken hoe papa (of toch mama?) helpt om de aap in stukken te scheuren en het jong eindelijk weer kan eten, hij had duidelijk honger. De enorme snavel, dikke klauwen en imposante verentooi achter op de kop maken dit een dag om niet snel te vergeten (ook omdat we nog niet vaak een volle dag naar één boom hebben gekeken…)

De dagen daarna klimmen we verder omhoog de Cerro Pirre op, een bergrug die ruim 1000m boven het laagland uitsteekt en hierdoor een aantal eigen endemen heeft. We kamperen eerst halverwege en dan 2 nachtjes bovenop met gave soorten zoals Black-crowned Antpitta, Tody Motmot en Wing-banded Antbird.

Helaas is de Pirre Warbler niet thuis maar komen we na 7 dagen met een fantastische lijst soorten terug. Ook fijn dat we de nachten daarna weer in een kamer met airco kunnen slapen en weer normaal eten want de gekookte bakbanaan met tonijn zijn we toch niet zo’n fan van.

Waar we dachten dat de Harpy het hoogtepunt van Panama ging worden kreeg de tweede week toch nog een andere ontknoping: Op het moment dat we in Panama landden zagen we op internet dat een van de mythische droomsoorten van het laagland, de Rufous-vented Ground-Cuckoo, die dag vlakbij Panama City was gezien en in de buurt lijkt rond te hangen bij een mierenleger (ze eten de insecten die worden opgestoten door de mieren). Wat een geluk dat we precies nu in de buurt zijn!

We maken een afspraak met lokale gids Nando die dit gebied (de Pipeline Road) super goed kent en weet waar de mieren meestal uithangen. En het lukt!! We kunnen onze ogen haast niet geloven als we aan het eind van de ochtend oog in oog staan met een paartje Ground-Cuckoos! Wat een waanzinnige knaller om ons verblijf in Panama mee af te sluiten, een land dat een paar maanden geleden nog niet eens in de planning stond maar waar we wel met twee droomsoorten uit vertrekken 🙂

Colombia is het land met de meeste vogelsoorten ter wereld; 1934 in totaal! Een gunstige ligging met veel verschillende bergketens zorgt voor een enorme biodiversiteit. Toerisme in het algemeen maar zeker ook voor de vogels is booming in Colombia. Er is dan ook een hele mooie reeks aan vogelplekken om te bezoeken; deels gerund door de Colombiaanse vogelbescherming ProAves, deels door gemeentes die de bos rondom de watervoorziening beschermen maar ook veel particulieren die zich inzetten voor ecotoerisme.

Een mooi voorbeeld van deze laatste groep is de Observatorio de Colibries; een privé terrein vlakbij Bogota wat omgetoverd is tot een paradijs voor kolibries met overal bloemenstruiken en feeders met suikerwater waar maar liefst 18 soorten Hummingbird op afkomen. Wij komen specifiek voor de Blue-throated Starfrontlet maar het is duidelijk dat een veel groter publiek dan alleen vogelaars op deze manier geïnspireerd wordt door de wonderlijke vogelwereld (een Sword-billed Hummingbird is altijd indrukwekkend).

Er wordt in Colombia veel naar vogels gekeken en dat betekent ook dat er steeds meer goede plekken bekend worden of onderzoek aan de soorten leidt tot nieuwe vogelsoorten (splitten).

Vier jaar geleden bezochten we Colombia voor het eerst in een rondje Central en Western Andes vanuit Bogota. Deze keer bezochten we het noorden (Santa Marta), de East Andes en een aantal plekken in de Central Andes. Sinds die tijd zijn er weer allerlei nieuwe plekken en soorten bekend geworden wat op deze reis een mooie gelegenheid gaf om deze missende puzzelstukjes in te vullen.

Een van deze soorten is de Fuertes’s Parrot, een Critically Endangered papegaai waar inmiddels een dal van bekend is waar ze vaak rond 8 uur ‘s morgens doorheen komen vliegen. We hebben geluk; want niet alleen horen we ze even voor 8en aan komen vliegen, ze landen vlak voor ons in een boompje en laten zich heel goed bekijken. Na het missen van de Blue-billed Curassow de dag ervoor voelt dit extra goed!

In een ander dal rijden we omhoog voor de Tolima Dove en de Tolima Blossomcrown. De duif kunnen we redelijk eenvoudig vinden maar de Blossomcrown is een snelle kolibrie die af en toe langs komt bij een aantal struiken die in bloei staan. Vaak is vogels kijken een kwestie van geduld en ook nu weer worden we na lang staren naar rode bloemetjes gelukkig beloond! Iets verder langs de weg vieren we het succes met een goede brunch bij een restaurant waar ook overal Hummingbird feeders hangen. Het zou ons niet verbazen als de Blossomcrown over een paar jaar geen lastige soort meer is maar hier rustig met een kopje koffie er bij kan worden gevonden.

Een van de laatste plekken die we in ons rondje bezoeken is Nationaal Park Sumapaz; een paramo hoogvlakte gelegen op 3700 direct naast Bogota. Zelfs dicht bij de hoofdstad zijn mooie natuurgebieden al kan het contrast kan niet veel groter zijn als we de file van de drukke vervuilde miljoenenstad achter ons laten en via een bochtige weg omhoog klimmen. Het is schitterend weer (de kans op mist en regen is erg groot hier) waardoor we heel goed de uitgestrektheid van het paramo landschap hier kunnen zien.

De belangrijkste target hier is de Green-bearded Helmetcrest, een recent door onderzoek gesplitte soort. Het is best koud op deze hoogte maar met het zonnetje voelt het als een mooie lentedag. De Helmetcrests zijn gelukkig snel gevonden terwijl ze al dansend achter elkaar aangaan door de lucht. Kolibries vliegen zo snel dat je ze vaak alleen in een flits voorbij ziet komen maar één vrouwtje wil uiteindelijk toch nog even poseren voor de foto. Gegeven de strenge regels die het Park inmiddels heeft opgelegd komt het met de Helmetcrests hier wel goed.

Na een krappe 3 weken zit onze tijd in Colombia er weer op. Dat we hier terug gaan komen staat vast: Colombia heeft nog zoveel te bieden, zowel qua plekken waar we nog nooit geweest zijn als plekken waar we nog niet alles hebben gezien en met veel plezier nog een keertje terugkomen. Maar nu eerst naar Panama!